«Дәүләт социаль сәясәтен гамәлгә ашыру чаралары турында» РФ Президентының 2012 елның 7 маендагы 597 номерлы Указы, «Мәдәният, социаль хезмәт күрсәтү, сәламәтлек һәм мәгарифне саклау өлкәсендә оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү сыйфатын бәйсез бәяләү мәсьәләләре буенча Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертү турында» 2014 елның 21 июлендәге 256-ФЗ номерлы  256-ФЗ номерлы Федераль закон, «Аерым оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтү сыйфатын бәйсез бәяләүне оештыру өчен шартлар тудыру турында» ТР Министрлар Кабинетының  2013 елның 24 октябрендәге 793 номерлы карары нигезендә Арча район Советы карар бирде:

1. Татарстан Республикасы Арча муниципаль районы  Иҗтимагый Советы турында Нигезләмәне  расларга (1 нче кушымта).

2. Татарстан Республикасы Арча муниципаль районы Иҗтимагый Советы составын расларга (2 нче кушымта).

3. Арча район Советының түбәндәге карарларын үз көчен югалткан дип танырга:

«Арча муниципаль районы Иҗтимагый Советы турындагы Нигезләмәне раслау хакында» 2016 елның 16 августындагы 70 номерлы карары;

«Арча район Советының 2016 елның 16 августындагы 70 номерлы карары белән расланган Арча муниципаль районы Иҗтимагый Советы составына үзгәрешләр кертү турында» 2016 елның 10 11 декабрендәге 79 номерлы карары;

«Арча район Советының 2016 елның 16 августындагы 70 номерлы карары белән расланган Арча муниципаль районы Иҗтимагый Советы составына үзгәрешләр кертү турында» 2017 елның 05 апрелендәге 119 номерлы карары (2016 елның 10 декабрендәге 11 һәм 79 номерлы үзгәрешләр белән);

«Арча район Советының 2016 елның 16 августындагы 70 номерлы карары белән расланган «Арча муниципаль районының Иҗтимагый Советы турында нигезләмәне раслау хакында» карарына (2016 елның 10 декабрендәге 79 номерлы, 2017 елның 05 апрелендәге 119 номерлы үзгәрешләр белән) үзгәрешләр кертү турында» Арча район Советының 2019 елның 19 июнендәге 250 номерлы карары.

4. Әлеге карарны Татарстан Республикасы рәсми хокукый мәгълүмат порталында (pravo.tatarstan.ru) бастырып чыгарырга һәм Арча муниципаль районының рәсми сайтында урнаштыру юлы белән халыкка җиткерергә.

5. Әлеге карарның үтәлешен тикшереп торуны социаль мәсьәләләр буенча даими комиссиягә йөкләргә.

Арча  муниципаль районы башлыгы,

район Советы рәисе                                                                           И.Г. Нуриев

Арча  район Советының

______________ ел, №__

карарына

1 нче кушымта

Арча муниципаль районы Иҗтимагый Советы турында

НИГЕЗЛӘМӘ

1. Гомуми нигезләмәләр

 1.1.     Арча муниципаль районы Иҗтимагый Советы (алга таба - Иҗтимагый Совет) муниципаль берәмлектә җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл итүгә киң җәмәгатьчелекне җәлеп итү һәм дәүләт хакимияте органнары, җирле үзидарә органнары, дәүләт һәм муниципаль оешмалар, федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы башка органнар һәм оешмалар эшчәнлегенә күзәтү оештыру максатында, шулай ук алар чыгара торган актларны һәм кабул итә торган карарларны иҗтимагый тикшерү, анализлау һәм иҗтимагый бәяләү максатларында төзелгән даими эшләүче коллегиаль киңәшмә һәм консультатив орган булып тора.

          1.2. Совет иҗтимагый башлангычларда булдырылган даими эшләүче консультатив-киңәшмә орган булып тора.

 1.3. Совет үз эшчәнлегендә Россия Федерациясе Конституциясе, федераль конституциячел законнар, федераль законнар, Россия Федерациясе Президенты указлары һәм күрсәтмәләре, Россия Федерациясе Хөкүмәте карарлары һәм күрсәтмәләре, Татарстан Республикасы Конституциясе указлары һәм күрсәтмәләре, Татарстан Республикасы Президенты указлары һәм күрсәтмәләре, Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты карарлары һәм күрсәтмәләре, Арча муниципаль районы Уставы, муниципаль берәмлек уставы, муниципаль хокукый актлар, әлеге Нигезләмәгә  таяна.

 1.4. Иҗтимагый Совет үз эшен коллегиаль, ирекле, эшлекле фикер алышу һәм мәсьәләләрне хәл итүне ачыклык, ихтыярилык, бәйсезлек, законлылык принциплары  нигезендә төзи.

1.5.  Иҗтимагый Совет үз эшчәнлеген  Россия Федерациясе гражданнарының, иҗтимагый берләшмәләр вәкилләренең һәм коммерциягә карамаган башка оешмаларның ирекле катнашуы нигезендә төзелә һәм район җәмәгатьчелеге, иҗтимагый оешмалар, берләшмәләр, һөнәр берлекләре, халыкның иҗтимагый үзешчән эшчәнлеге органнары, шулай ук район составына керүче муниципаль берәмлекләр депутатлары белән хезмәттәшлектә башкара.

1.6. Совет тарафыннан эшләнгән карарлар тәкъдим итү характерында.

1.7. Совет составы Арча район Советы карары белән раслана.

1.8. Совет эшчәнлеге массакүләм мәгълүмат чараларында яктырту өчен ачык.

Совет эшчәнлеген мәгълүмати тәэмин итү һәм киң даирә җәмәгатьчелекнең карала торган мәсьәләләргә, шулай ук Совет эше нәтиҗәләре буенча Арча муниципаль районы муниципаль берәмлегенең рәсми сайтында Совет бите төзелә һәм хуплана.

2. Советның төп функцияләре, максатлары һәм бурычлары

2.1.Советның максатлары:

- иҗтимагый берләшмәләрнең һәм коммерциягә карамаган башка оешмаларның Арча муниципаль районының җирле үзидарә органнары белән (алга таба - җирле үзидарә органнары) гражданнар җәмгыятен үстерү принципларын гамәлгә ашырганда, шулай ук җирле үзидарә органнары, муниципаль оешмалар, федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы башка муниципаль органнар һәм оешмалар эшчәнлегенә җәмәгать контролен гамәлгә ашырганда муниципаль район халкының ихтыяҗларын һәм мәнфәгатьләрен исәпкә алуга юнәлдерелгән хезмәттәшлекне тәэмин итү;

- кеше һәм граждан хокукларын һәм ирекләрен, иҗтимагый берләшмәләрнең һәм коммерциягә карамаган башка оешмаларның хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен гамәлгә ашыруны һәм яклауны тәэмин итү;

- җирле үзидарә органнары, муниципаль оешмалар, федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы башка органнар һәм оешмалар карарлар кабул иткәндә гражданнарның, иҗтимагый фикерен, иҗтимагый берләшмәләрнең һәм коммерциягә карамаган башка оешмаларның тәкъдимнәрен һәм тәкъдимнәрен исәпкә алуны тәэмин итү;

- кеше һәм граждан хокукларын һәм ирекләрен, иҗтимагый берләшмәләрнең һәм коммерциягә карамаган башка оешмаларның хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен яклау максатларында федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы җирле үзидарә органнары, муниципаль оешмалар, башка органнар һәм оешмалар эшчәнлегенә иҗтимагый бәяләү;

- Арча муниципаль районы территориясендә муниципаль учреждениеләр тарафыннан күрсәтелә торган дәүләт (муниципаль) хезмәт күрсәтүләренең сыйфатына җәмәгать контролен көчәйтү, тиешле өлкәдә ачыклык, законлылык һәм профессиональлек принципларын үстерү.

2.2. Советның төп бурычлары:

- гражданлык хокук белемен булдыру һәм үстерү;

- дәүләт эшчәнлегенә гражданнарның ышаныч дәрәҗәсен күтәрү, шулай ук дәүләтнең граждан җәмгыяте институтлары белән тыгыз хезмәттәшлеген тәэмин итү;

- социаль низагларны кисәтүгә һәм хәл итүгә ярдәм итү;

- кеше һәм граждан хокукларын һәм ирекләрен, иҗтимагый берләшмәләрнең һәм коммерциягә карамаган башка оешмаларның хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен яклауга юнәлдерелгән гражданнар инициативаларын гамәлгә ашыру;

- җирле үзидарә органнары, муниципаль оешмалар, федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы башка органнар һәм оешмалар эшчәнлегенең ачыклыгын һәм ачыклыгын тәэмин итү;

- җәмгыятьтә коррупциягә карата түземсезлек булдыру;

- федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы дәүләт хакимияте органнары, җирле үзидарә органнары, дәүләт һәм муниципаль оешмалар, башка органнар һәм оешмалар эшчәнлегенең нәтиҗәлелеген арттыру;

- Арча муниципаль районында иҗтимагый үзидарә институтларын үстерүгә ярдәм итү;

- җирле үзидарә органнарының, иҗтимагый һәм башка оешмаларның үзара хезмәттәшлеге өчен ачык мәгълүмати киңлек булдыруга ярдәм итү.

федераль башкарма хакимият органнары, Татарстан Республикасы башкарма хакимияте органнары һәм җирле үзидарә органнары эшчәнлеген иҗтимагый бәяләүдә иҗтимагый берләшмәләрнең, хокук саклау, дини һәм башка оешмаларның хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен исәпкә алуга ярдәм итү;

- шәхеснең һәм җәмгыятьнең куркынычсызлыгын тәэмин итү, граждан җәмгыятен оештыруның демократик принципларын яклау;

-федераль законнарда билгеләнгән очракларда актларга, актлар проектларына, хәл итү проектларына, документларга һәм башка материалларга карата киң иҗтимагый әһәмияткә ия мәсьәләләр буенча муниципаль норматив-хокукый актлар проектлары буенча фикер алышу;

- муниципаль берәмлектә бердәм сәясәт үткәрүдә һәм муниципаль хокукый актларны гамәлгә ашыруда районның җирле үзидарә органнарына ярдәм итү;

-җирле үзидарә органнарының район халкы, иҗтимагый берләшмәләр, сәяси партияләр, эшмәкәрләр һәм товар җитештерүчеләр берләшмәләре, районның социаль-икътисадый үсеше бурычларын хәл итүдә коммерциягә карамаган оешмалар белән үзара хезмәттәшлеген тәэмин итү;

- башкарма орган эшчәнлегенең төп юнәлешләре буенча җәмәгатьчелекнең хәбәрдарлыгын арттыру;

- мәдәният, социаль хезмәт күрсәтү, сәламәтлекне саклау һәм мәгариф өлкәсендә оешмалар тарафыннан хезмәт күрсәтүнең сыйфатына бәйсез бәя бирү Арча муниципаль районы территориясендә гамәлдә булган муниципаль программаларны гамәлгә ашыруга гражданнар, иҗтимагый берләшмәләр һәм коммерциягә карамаган башка оешмалар җәлеп итү;

- җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне карауда катнашу, Арча муниципаль районының җирле үзидарә органнары эшчәнлеге мәсьәләләре буенча тәкъдимнәр әзерләү;

- кеше һәм граждан хокукларын һәм ирекләрен, иҗтимагый берләшмәләрнең һәм коммерциягә карамаган башка оешмаларның хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен яклау максатларында федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы җирле үзидарә органнары һәм муниципаль оешмалар, башка муниципаль органнар һәм оешмалар эшчәнлегенә җәмәгать контролен гамәлгә ашыру;

- гражданнарның хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен үтәү мәсьәләләре буенча муниципаль норматив хокукый актлар проектларына иҗтимагый экспертиза уздыру.

2.3. Совет түбәндәге функцияләрне үти:

- федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы җирле үзидарә органнары, муниципаль оешмалар, башка органнар һәм оешмалар эшчәнлегенә җәмәгать контролен гамәлгә ашыра;

- Арча муниципаль районы территориясендә коррупциягә каршы сәясәт чараларын гамәлгә ашыруда катнаша;

- үз компетенциясе чикләрендә коррупциячел гамәлләрне башкаруга һәм аларның нәтиҗәләрен бетерү ысулларына ярдәм итә торган шартларны һәм сәбәпләрне ачыклый;

-район үсеше программалары проектларын, муниципаль хокукый актлар проектларын карый һәм җирле үзидарә органнарына тиешле тәкъдимнәр кертә;

-конференция, семинарлар, муниципаль берәмлекнең иң кискен проблемалары буенча киңәшмәләр оештыра һәм башка кызыксынган оешмалар белән берлектә үткәрә;

-кабул ителә торган карарларны нигезләү өчен законнарда билгеләнгән тәртиптә оешмалардан үз компетенциясе мәсьәләләре буенча мәгълүмат соратып ала;

- җирле үзидарә органнарының халык белән үзара хезмәттәшлеген тәэмин итә;

-халыкның иҗтимагый фикерен өйрәнә;

- җирле әһәмияттәге мәсьәләләрне хәл иткәндә җирле үзидарә органнары тарафыннан күрелә торган чаралар турында халыкка мәгълүмат бирә;

- район халкына үз эшчәнлеге турында хәбәр итә;

-Арча муниципаль районы халкына аларның Совет максатларына ирешүгә һәм бурычларын хәл итүгә юнәлдерелгән инициативаларын оештыруда практик ярдәм күрсәтә.

Совет, сыйфатны бәйсез бәяләүне гамәлгә ашырган очракта, үзенә йөкләнгән бурычлар чикләрендә:

- сыйфатка бәйсез бәя бирү үткәрелүче оешмаларның (учреждениеләрнең) исемлеген билгели;

- югарыда күрсәтелгән оешмалар (алга таба - оператор) тарафыннан хезмәтләр күрсәтү сыйфаты турында мәгълүматны җыюны, гомумиләштерүне һәм анализлауны гамәлгә ашыручы оешма өчен техник бирем эшләү өчен тәкъдимнәр формалаштыра, эшләр, хезмәтләр закупкалары турындагы документация проектларын, шулай ук оператор белән төзелә торган муниципаль контрактлар проектларын карауда катнаша;

- кирәк булганда, оешмалар хезмәт күрсәтүләренең сыйфатын бәяләү критерийларын билгели (федераль законнарда билгеләнгән гомуми критерийларга өстәмә рәвештә);

- иҗтимагый фикерне ачыклау, гомумиләштерү һәм анализлау, социаль хезмәтләр күрсәтүче оешмаларның, шул исәптән социаль юнәлешле коммерциячел булмаган оешмалар, һөнәри берлекләр һәм башка экспертлар тарафыннан төзелгән рейтингларын төзү эшен оештыра;

-оешмаларның сыйфатын бәйсез бәяләү нәтиҗәләре һәм тиешле эшчәнлеген яхшырту турындагы тәкъдимнәрне башкарма органга җибәрә.

2.4. Советның максатлары һәм бурычлары, аның эш нәтиҗәләренә карап, шулай ук Россия Федерациясендә икътисади, социаль һәм сәяси вәзгыятьне исәпкә алып, үзгәрергә һәм тулыланырга мөмкин.

3. Иҗтимагый Совет вәкаләтләре

3.1. Үзенә йөкләнгән бурычларны башкару өчен Иҗтимагый Совет түбәндәгеләргә хокуклы:

- федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы җирле үзидарә органнарында, муниципаль оешмаларда, башка органнарда һәм оешмаларда дәүләт серен һәм федераль законнар белән керү чикләнгән мәгълүматны үз эченә алган мәгълүматтан тыш мәгълүмат соратып алырга;

- федераль һәм республика законнары нигезендә җәмәгать контролен гамәлгә ашырырга;

- гражданнарның хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен үтәү мәсьәләләре буенча муниципаль норматив хокукый актлар проектларына иҗтимагый экспертиза үткәрергә;

- җирле үзидарә органнарына җирле әһәмияттәге мәсьәләләр буенча хокукый җайга салуны камилләштерү, Арча муниципаль районы территориясендә җирле үзидарәне оештыру һәм гамәлгә ашыру буенча тәкъдимнәр җибәрергә;

- җирле үзидарә органнарына гражданнарның хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен үтәү мәсьәләләре буенча тәкъдимнәр кертергә;

- иҗтимагый совет утырышларына, җирле үзидарә органнары, муниципаль оешмалар, федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы башка органнар һәм оешмалар вәкилләрен чакырырга;

- Арча район Советы утырышларында, шулай ук аның даими комиссияләре эшендә катнашырга;

- муниципаль район халкына «Интернет» мәгълүмат-телекоммуникация челтәреннән файдаланып, шулай ук массакүләм мәгълүмат чаралары аша үз эшчәнлеге нәтиҗәләре турында мәгълүмат бирергә;

- җирле үзидарә органнары алдында муниципаль бүләкләр белән бүләкләү турында, “Татарстан Республикасы Арча муниципаль районының мактаулы гражданы” исемен бирү турында мөрәҗәгать итәргә;

- Россия Федерациясе законнары, Татарстан Республикасы законнары һәм муниципаль норматив хокукый актлар нигезендә башка вәкаләтләрне гамәлгә ашырырга.

4. Совет әгъзалары, составы, төзү тәртибе

4.1.   Совет составы халыкның, депутатларның төрле социаль төркемнәре гражданнары, шулай ук иҗтимагый оешмалар вәкилләре арасыннан, алар белән килештереп төзелә.

Советның Арча муниципаль районы территориясендә яшәүче сайлау хокукына ия һәм ирекле һәм түләүсез нигездә консультатив-мәгълүмати ярдәм күрсәтергә әзер булган Россия Федерациясе гражданы әгъза булырга мөмкин.

4.2.      Совет әгъзасы Россия Федерациясе һәм Татарстан Республикасы дәүләт вазыйфаларын, Россия Федерациясе һәм Татарстан Республикасы дәүләт хезмәте вазыйфаларын биләүче затлар һәм муниципаль вазыйфаларны һәм муниципаль хезмәт вазыйфаларын биләүче затлар, шулай ук "Россия Федерациясе Иҗтимагый палатасы турында" 2005 елның 4 апрелендәге 32-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә Россия Федерациясе Иҗтимагый палатасы әгъзалары була алмый торган башка затлар була алмый.

4.3.  Совет әгъзаларының гомуми саны  12 кешедән ким һәм 30 кешедән артык түгел. Совет составына иҗтимагый башлангычларда эшләүче рәис, рәис урынбасары һәм Совет әгъзалары (киңәшчеләр) керә.

4.4. Совет әгъзалары үз эшчәнлекләрен шәхсән үзләре гамәлгә ашыралар һәм үз вәкаләтләрен башка затларга тапшыра алмыйлар.

Совет составына коммерциячел булмаган оешмалар, гомумроссия, төбәкара, төбәк һәм җирле иҗтимагый берләшмәләрнең, спорт оешмаларының, территориаль иҗтимагый үзидарәләрнең (алга таба - оешмалар) вәкилләре, федераль законда билгеләнгән тәртиптә теркәлгән һәм Арча муниципаль районы территориясендә кимендә 1 ел эшчәнлек алып баручы оешмалар, шулай ук Совет эшендә катнашырга теләк белдергән гражданнар керә.

         4.5.   Гражданнар, оешмалар һәм гражданнар берләшмәләре Арча муниципаль районы башлыгына үзләренең вәкаләтле вәкилен Совет составына кертү теләге турында гариза җибәрә.

 Гаризага оешманың һәм гражданлык берләшмәләренең Советта эшләү өчен вәкаләтле вәкилен җибәрү турында тиешле даими эшләүче җитәкче органы карарыннан өземтә, оешманы теркәү турында таныклык күчермәсе, оешма уставының күчермәсе, оешманың вәкаләтле вәкиле паспортының резюме һәм күчермәсе кушып бирелә. Оешма документлары мөһер һәм оешма җитәкчесенең имзасы белән таныклана.

4.6.   Совет, әгәр аның составына әлеге Нигезләмәдә билгеләнгән Совет әгъзалары санының кимендә 2/3 өлеше кергән булса, формалашкан дип санала.

4.7. Совет составы муниципаль берәмлекнең вәкиллекле органы карары белән Арча муниципаль районы раслана һәм массакүләм мәгълүмат чараларында бастырып чыгарылырга тиеш.

 4.8. Совет әгъзаларының вәкаләтләре чоры сайланганнан соң 5 ел тәшкил итә.

 4.9. Совет әгъзаларының вәкаләтләре чоры тәмамланырга ике ай кала Арча муниципаль районы башлыгы Советның яңа составын формалаштыру процедурасын башлап җибәрә.

4.10. Совет әгъзасы вәкаләтләре түбәндәге очракларда туктатыла:

- Советның вәкаләтләре чоры тәмамлану;

- Совет составыннан чыгу турында шәхси гариза бирү;

-  Совет эшендә 6 айдан артык нигезле сәбәпсез катнашмау;

- сәламәтлеге торышы буенча Совет эшендә катнашырга сәләтсез булу;

- судның гаепләү карары Советы әгъзасына карата чыгарылган закон көченә керүе;

- аны хокукка сәләтсез, хәбәрсез юкка чыккан дип тану яисә закон көченә кергән суд карары нигезендә вафат дип игълан итү;

- әлеге Нигезләмәнең 3.2 пунктында санап кителгән хәлләр барлыкка килгәндә.

         Совет әгъзаларының вәкаләтләрен туктату Арча район Советы карары белән рәсмиләштерелә.

5. Совет эшен оештыру

 5.1. Советның төп эш формасы булып уздырыла торган утырышлар тора.

 6.2. Советның эш тәртибе әлеге Нигезләмә, шулай ук Совет утырышында расланган регламент (алга таба - Совет регламенты) белән билгеләнә.

         6.3.   Совет утырышлары кирәк саен үткәрелә, ләкин кимендә өч айга бер тапкыр уздырыла. Беренче утырыш Совет составы расланганнан соң 30 көннән дә соңга калмыйча уздырыла.

 6.4. Совет утырышының көн тәртибе Совет регламенты нигезендә төзелә.

         6.5.   Совет, әгәр утырышта Совет әгъзаларының кимендә 50%ы катнашса, көн тәртибе мәсьәләләре буенча карарлар кабул итәргә хокуклы.

         6.6.    Совет утырышларында дәүләт хакимияте органнары, җирле үзидарә органнары, массакүләм мәгълүмат чаралары вәкилләре, депутатлар, шулай ук утырышларның көн тәртибенә чыгарылган мәсьәләләрне караганда хокуклары, ирекләре һәм мәнфәгатьләре кагылган гражданнар һәм оешмалар катнаша ала. Совет утырышында катнашу тәртибе Совет регламенты белән билгеләнә.

         6.7.   Совет карарлары ачык тавыш бирү, утырышта катнашучы Совет әгъзалары саныннан гади күпчелек тавыш бирү юлы белән кабул ителә.

 6.8. Совет карарлары беркетмә белән рәсмиләштерелә.

6.9. Совет карарлары бәяләмәләр, тәкъдимнәр һәм мөрәҗәгатьләр рәвешендә кабул ителә һәм рекомендация характерында була.

6.10. Совет Арча муниципаль районы җирле үзидарә органнарының муниципаль норматив хокукый актлары проектларына экспертиза үткәрергә хокуклы. Федераль законнарда билгеләнгән очракларда актларга, актлар проектларына, карарларга, карарлар проектларына, документларга һәм башка материалларга карата иҗтимагый экспертиза уздыру мәҗбүри.

6.11. Экспертиза үткәрү өчен Совет түбәндәгеләргә хокуклы:

- экспертларны җәлеп итәргә;

- районның җирле үзидарә органнарына экспертизаны уздыру өчен кирәкле документлар һәм материаллар бирү турында запрослар җибәрергә;

- районның экспертиза объекты булган муниципаль хокукый актлар проектларын әзерләүче җирле үзидарә органнары эшендә катнашу өчен Совет әгъзаларын җибәрергә.

 Муниципаль хокукый актлар проектларына экспертиза нәтиҗәләре буенча Совет бәяләмәләре Совет вәкилләре катнашында җирле үзидарәнең тиешле органнары тарафыннан мәҗбүри каралырга тиеш.

6. Советның вәкаләтләре

 6.1. Куелган бурычларны гамәлгә ашыру максатларында Совет түбәндәгеләргә хокуклы:

6.1.1. “Россия Федерациясендә җәмәгать контроле нигезләре турында” Федераль законда һәм башка федераль законнарда каралган рәвешләрдә җәмәгать контролен гамәлгә ашырырга;

6.1.2. җәмәгать контролен гамәлгә ашырганда үткәрелә торган чараларны инициаторлар, оештыручылар сыйфатында чыгыш ясарга, шулай ук уздырыла торган чараларда катнашырга;

6.1.3.3.Россия Федерациясе законнары нигезендә дәүләт хакимияте органнарыннан, җирле үзидарә органнарыннан, дәүләт һәм муниципаль оешмалардан, федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы башка органнардан һәм оешмалардан җәмәгать контролен гамәлгә ашыру өчен кирәкле мәгълүматны, дәүләт серен тәшкил итүче белешмәләрдән тыш, персональ белешмәләр һәм федераль законнар белән керү чикләнгән мәгълүматны соратып алырга;

6.1.4. Федераль законнарда, Татарстан Республикасы законнарында, муниципаль норматив хокукый актларда каралган очракларда һәм тәртиптә дәүләт хакимиятенең тиешле органнарына, җирле үзидарә органнарына, дәүләт һәм муниципаль оешмаларга, федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы башка органнарга һәм оешмаларга йөрергә;

6.1.5. Җәмәгать контролен гамәлгә ашыру нәтиҗәләре буенча йомгаклау документын әзерләргә һәм аны дәүләт хакимияте органнарына, җирле үзидарә органнарына, дәүләт һәм муниципаль оешмаларга, федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы башка органнарга һәм оешмаларга һәм массакүләм мәгълүмат чараларына җибәрергә;

6.1.6. Кеше һәм граждан хокукларын һәм ирекләрен бозу фактлары ачыкланган очракта, иҗтимагый берләшмәләрнең һәм коммерциягә карамаган башка оешмаларның хокуклары һәм законлы мәнфәгатьләре ачыкланган очракта, җәмәгать контролен гамәлгә ашыру барышында алынган материалларны, Россия Федерациясендә Кеше хокуклары буенча вәкаләтле вәкилгә, Россия Федерациясе Президенты каршындагы Бала хокуклары буенча вәкаләтле вәкилгә, Россия Федерациясе Президенты каршындагы Эшкуарлар хокукларын яклау буенча вәкаләтле вәкилгә, бала хокуклары буенча вәкаләтле вәкилгә, эшкуарлык хокукларын яклау, Россия Федерациясе субъектларында аз санлы төп халыклар хокуклары буенча һәм прокуратура органнарына җибәрергә;

6.1.7. Федераль законнарда каралган очракларда, иҗтимагый берләшмәләрнең һәм коммерциягә карамаган башка оешмаларның билгесез затларының хокукларын, хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен яклауга судка мөрәҗәгать итәргә;

6.1.8 Арча муниципаль районы, учреждение, предприятие һәм оешма халкының инициативалары, шулай ук Арча муниципаль районында яшәүчеләрнең мәнфәгатьләренә кагылышлы муниципаль хокукый актлар проектлары буенча фикер алышырга;

6.1.9 Арча муниципаль районының социаль-икътисадый үсеш программаларын эшләүдә катнашырга;

6.1.10.Россия Федерациясе законнарында каралган башка хокуклардан файдаланырга.

6.2. Советның бурычлары:

6.2.1. Россия Федерациясенең җәмәгать контроле турындагы законнарын үтәргә;

6.2.2. Дәүләт органнары һәм җирле үзидарә органнары эшчәнлегенә бәйле федераль законнарда билгеләнгән чикләүләрне үтәргә;

6.2.3. дәүләт хакимияте органнарының, җирле үзидарә органнарының, дәүләт һәм муниципаль оешмаларның, федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы башка органнарның һәм оешмаларның законлы эшчәнлегенә каршылыклар тудырмаска;

6.2.4. Әгәр аны тарату федераль законнар белән чикләнгән булса, җәмәгать контролен гамәлгә ашыру барышында алынган мәгълүматның конфиденциальлеген сакларга;

6.2.5. «Россия Федерациясендә җәмәгать контроле нигезләре турында» Федераль закон нигезендә җәмәгать контролен гамәлгә ашыру һәм контроль нәтиҗәләре хакында үз эшчәнлеге турында мәгълүматны халыкка җиткерергә;

6.2.6. Россия Федерациясе законнарында каралган башка бурычларны үтәргә.

6.3. Совет муниципаль берәмлек сайтында, электрон почта адресларын күрсәтеп, үз эшчәнлеге турында мәгълүмат урнаштыра, алар буенча мәгълүмат - сорау җибәрелергә һәм соратылган мәгълүмат, шулай ук Россия Федерациясенең җәмәгать контроле турындагы законнарында ачык файдалануны тәэмин итү турындагы таләпләр алынырга мөмкин.

6.4.  Совет әгъзасы вәкаләтләре түбәндәге очракларда туктатыла:

1) аның вәкаләтләре чоры тәмамлану, шулай ук Иҗтимагый Совет үз-үзен таркату турында карар кабул иткән очракта;

2) Иҗтимагый Совет составыннан чыгу турында гариза бирү;

3) аны хокукка сәләтсез дип тану;

4) аның үлеме;

5) үзенә карата чыгарылган суд карары законлы көченә керү;

6) Этика кодексы нормаларын бозу- Иҗтимагый палата утырышында кабул ителгән Иҗтимагый Совет әгъзаларының билгеләнгән саныннан кимендә яртысыннан да ким булмаган карар буенча;

7) Россия Федерациясе гражданлыгын туктату яки ике  гражданлык булу;

8) Иҗтимагый Совет утырышлары эшендә җитди сәбәпләрсез систематик (өч тапкырдан артык) катнашмау;

9)даими яшәү урынына  Арча муниципаль районыннан читкә китү.

Иҗтимагый Совет әгъзасы вәкаләтләрен туктату турында карар Җәмәгать Советы утырышында кабул ителә һәм Җәмәгать Советы карары белән рәсмиләштерелә, анда Иҗтимагый Совет әгъзасы вәкаләтләрен туктату датасы күрсәтелә.

7. Федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы җирле үзидарә органнары һәм муниципаль оешмалар, башка органнар һәм оешмалар эшчәнлегенә җәмәгать контролен гамәлгә ашырганда Иҗтимагый Советның хокуклары һәм бурычлары

7.1. Иҗтимагый Совет «Россия Федерациясендә җәмәгать контроле нигезләре турында» 2014 елның 21 июлендәге 212-ФЗ номерлы Федераль законда һәм башка федераль законнарда каралган рәвешләрдә һәм тәртиптә җәмәгать контролен гамәлгә ашыра.

7.2. Җәмәгать контролен гамәлгә ашырганда Иҗтимагый Совет түбәндәгеләргә хокуклы:

1) җәмәгать контролен гамәлгә ашырганда үткәрелә торган чараларны оештыручы, инициатор буларак чыгыш ясарга, шулай ук уздырыла торган чараларда катнашырга;

2) Россия Федерациясе һәм Татарстан Республикасы законнары нигезендә федераль законнар нигезендә җәмәгать контролен гамәлгә ашыру өчен аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы җирле үзидарә органнарыннан, муниципаль оешмалардан һәм Арча муниципаль районы оешмаларыннан, дәүләт серен тәшкил иткән мәгълүматлардан, персональ мәгълүматлар һәм мәгълүматлардан тыш, җәмәгать контролен гамәлгә ашыру өчен кирәкле мәгълүматны, федераль законнар белән чикләнгән мәгълүматлардан тыш, соратып алырга;

3) федераль законнарда, Татарстан Республикасы законнарында, муниципаль норматив хокукый актларда каралган очракларда һәм тәртиптә Арча муниципаль районының җирле үзидарә органнарына һәм муниципаль оешмаларына, федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы башка органнарга һәм оешмаларына барырга;

4) җәмәгать контролен гамәлгә ашыру нәтиҗәләре буенча йомгаклау документын әзерләргә һәм аны җирле үзидарә органнарына һәм муниципаль оешмаларга, федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы Арча муниципаль районының башка органнарына һәм оешмаларына һәм массакүләм мәгълүмат чараларына җибәрергә;

5) кеше һәм граждан хокуклары һәм ирекләре бозылу фактлары ачыкланган очракта, иҗтимагый берләшмәләрнең һәм коммерциягә карамаган башка дәүләт оешмаларының хокуклары һәм законлы мәнфәгатьләре ачыкланган очракта, җәмәгать контролен гамәлгә ашыру барышында алынган материалларны, Татарстан Республикасында кеше хокуклары буенча Вәкаләтле вәкилгә, Татарстан Республикасында бала хокуклары буенча Вәкаләтле вәкилгә, Татарстан Республикасы Президенты каршындагы эшкуарлар хокукларын яклау буенча Вәкаләтле вәкилгә һәм прокуратура органнарына җибәрергә;

6) федераль законнарда каралган очракларда, затларның билгесез даирәсе хокукларын, иҗтимагый берләшмәләрнең һәм коммерциягә карамаган башка оешмаларның хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен яклауга судка мөрәҗәгать итәргә;

7) Россия Федерациясе законнарында, Татарстан Республикасы законнарында, муниципаль норматив хокукый актларда каралган башка хокуклардан файдаланырга.

7.3. Җәмәгать контролен гамәлгә ашырганда Иҗтимагый Совет түбәндәгеләргә бурычлы:

1) Россия Федерациясе законнарын һәм җәмәгать контроле турында Татарстан Республикасы законнарын үтәргә;

2) җирле үзидарә органнары эшчәнлегенә бәйле федераль законнарда билгеләнгән чикләүләрне үтәргә;

3) Арча муниципаль районының җирле үзидарә органнарының, муниципаль оешмаларның, башка органнарының һәм оешмаларының федераль законнар нигезендә аерым гавами вәкаләтләрне гамәлгә ашыручы законлы эшчәнлегенә киртәләр булдырмаска;

4) Әгәр аны тарату федераль законнар белән чикләнгән булса, җәмәгать контролен гамәлгә ашыру барышында алынган мәгълүматның конфиденциальлеген сакларга;

5) «Россия Федерациясендә иҗтимагый контроль нигезләре турында» 2014 елның 21 июлендәге 212-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә җәмәгать контролен гамәлгә ашыру һәм контроль нәтиҗәләре турында үз эшчәнлеге хакында мәгълүмат игълан итәргә;

6) федераль һәм республика законнарында каралган башка бурычлар үтәргә.

8. Җәмәгать контроле формалары

 8.1. Җәмәгать контроле «Россия Федерациясендә җәмәгать контроле нигезләре турында» Федераль законга каршы килми торган башка рәвешләрдә, шулай ук граждан җәмгыяте институтларының дәүләт органнары һәм җирле үзидарә органнары белән җәмәгать фикер алышулары, җәмәгать (гавами) тыңлаулары һәм үзара хезмәттәшлекнең башка рәвешләрендә иҗтимагый мониторинг, җәмәгать тикшерүе, җәмәгать (гавами) тыңлаулары рәвешләрендә гамәлгә ашырыла.

8.2.  Җәмәгать контроле бер үк вакытта берничә формада гамәлгә ашырылырга мөмкин.

8.3. Әлеге бүлекнең 7.1 пунктында күрсәтелгән рәвешләрдә җәмәгать контролен гамәлгә ашыру тәртибе «Россия Федерациясендә җәмәгать контроле нигезләре турында» Федераль закон, башка федераль законнар белән билгеләнә.

9. Советның еллык доклады

 9.1. Совет ел саен үткән чорда үзенең эшчәнлеге турында доклад әзерли.

 9.2. Доклад Арча муниципаль районы башлыгына җибәрелә, шулай ук муниципаль берәмлекнең рәсми сайтында Интернет челтәрендә урнаштырыла.

10. Йомгаклау нигезләмәләре

 10.1.          Совет әгъзасы вәкаләтләрен туктату әлеге Нигезләмәдә, Совет регламентында каралган тәртиптә гамәлгә ашырыла.

         10.2. Әлеге Нигезләмәгә үзгәрешләр Совет әгъзалары, Арча муниципаль районы башлыгы, район Советы депутатлары тәкъдиме буенча кертелергә мөмкин. Үзгәрешләр Арча район Советы карары белән раслана.

         10.3. Совет үз эшчәнлеген муниципаль берәмлекнең вәкиллекле органы карары нигезендә туктата.

Арча  район Советының

_____________ ел, №__ крараына 2 нче кушымта

Арча муниципаль районы Иҗтимагый Советы

СОСТАВЫ