«Россия Федерациясендә дәүләт контроле (күзәтчелек) һәм муниципаль контроль турында» 2020 елның 31 июлендәге 248-ФЗ номерлы Федераль законның 30 статьясындагы 1 өлешенең 2 пункты, «Россия Федерациясендә җирле үзидарә оештыруның гомуми принциплары турында» 2003 елның 06 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль закон нигезендә, Татарстан Республикасы Арча муниципаль районы Уставына таянып, , Арча район Советы карар бирде:

        1.  Арча район Советының 2021 елның 12 ноябрендәге 96 номерлы карары белән расланган (28.02.2022 № 124 үзгәрешләре белән) Татарстан Республикасы Арча муниципаль районы территориясендә муниципаль торак контроле турында нигезләмәгә түбәндәге үзгәрешләрне кертергә:

1.1. Нигезләмәне түбәндәге редакциядәге «Судка кадәр шикаять бирү»  дигән 5 яңа бүлек белән тулыландырырга:

«5. Судка кадәр шикаять бирү^[1]

5.1. Муниципаль контрольне гамәлгә ашыру кысаларында, аларның фикеренчә, хокуклары һәм законлы мәнфәгатьләре  турыдан-туры бозылган контрольдә тотылучы затлар контроль орган җитәкчесе урынбасары һәм инспекторларның (алга таба – вазыйфаи затлар)түбәндәге карарларына судка кадәр шикаять бирү хокукына ия:

1)   контроль чараларын уздыру турындагы карарлар;

2) ачыкланган хокук бозуларны бетерү турында контроль  чаралар актлары, күрсәтмәләр;

3) контроль чаралар кысаларында вазыйфаи затларның гамәлләре (гамәл кылмаулары).

5.2. Шикаятьне контрольдә тотылучы зат дәүләт һәм муниципаль хезмәтләрнең бердәм порталын һәм (яисә) дәүләт һәм муниципаль хезмәтләрнең төбәк порталын кулланып, электрон рәвештә контроль органына бирә, «Россия Федерациясендә дәүләт контроле (күзәтчелеге) һәм муниципаль контроль турында» 31.07.2020 №248-ФЗ Федераль законның 40 статьясындагы 1.1 өлешендә каралган очрактан тыш.

 Граждан тарафыннан бирелгән  шикаять гади электрон имза яки көчәйтелгән квалификацияле электрон имза белән имзаланырга тиеш. Оешма тарафыннан бирелгән  шикаять көчәйтелгән квалификацияле электрон имза белән имзаланырга тиеш.

Шикаятькә ктеркәлгән материаллар, шул исәптән фото һәм видео материаллар, контрольдә тотылучы зат тарафыннан электрон рәвештә күрсәтелә.

5.3. Контроль орган карарына, аның вазыйфаи затларының гамәлләренә (гамәл кылмавына) карата шикаять контроль органы җитәкчесе (җитәкчесе урынбасары) тарафыннан карала.

5.4. Шикаять контрольдә тотылучы зат үз хокукларын бозу турында белгән яки белергә тиеш булган көннән алып утыз календарь көн эчендә бирелергә мөмкин.

Контроль орган күрсәтмәсе буенча шикаять контрольдә тотылучы зат күрсәтмәне алганнан соң ун эш көне эчендә бирелергә мөмкин.                                                                           

5.5. Шикаять бирү срогы җитди сәбәп аркасында үтәлмәгән очракта, шикаять биргән контрольдә тотылучы затның үтенече буенча бу срок контроль органы тарафыннан яңадан торгызылырга мөмкин.

5.6. Шикаятьне биргән контрольдә тотылучы зат  шикаять буенча карар кабул ителгәнче, аны тулысынча яки өлешчә кире ала ала.                                                                              Шул ук вакытта шикаятьне   шул ук нигезләр буенча кабат бирү рөхсәт ителми.

5.7. Шикаятьтә контроль органның дәгъвалана торган карарын үтәүне туктатып тору турындагы үтенеч булырга мөмкин.

5.8. Контроль орган җитәкчесе (җитәкче урынбасары) тарафыннан шикаятьне теркәгән көннән алып ике эш көненнән дә соңга калмыйча карар кабул ителә:

1) контроль органның дәгъвалана торган карарын үтәүне туктатып тору турында;

2) контроль органның дәгъвалана торган карарын үтәүне туктатып торудан баш тарту турында.

Кабул ителгән карар турында мәгълүмат шикаять биргән контрольдә тотылучы затка карар кабул ителгән вакыттан алып бер эш көне эчендә җибәрелә.

5.9. Шикаятьтә түбәндәгеләр булырга тиеш:

1)карарына һәм (яисә) гамәленә (гамәл кылмавына)  шикаять белдерелә торган  контроль орган исеме, вазыйфаи затның  фамилиясе, исеме, атасының исеме;

2) гражданның фамилиясе, исеме, әтисенең исеме (булган очракта), гражданның яшәү урыны (эшчәнлеген гамәлгә ашыру урыны) турында мәгълүмат, яисә оешманың - контрольдә тотылган затның исеме, әлеге оешманың кайда булуы турында мәгълүмат, яисә ышаныч кәгазе буенча шикаять бирүче затның фамилиясе, исеме, әтисенең исеме (булган очракта), шикаятьне караган вакытта үзара хезмәттәшлекне гамәлгә ашыруның теләгән ысулы;

3) контроль органның һәм (яисә) аның вазыйфаи затының шикаять биргән контрольдә торучы затның хокукларын бозуга китергән яисә китерергә мөмкин дәгъвалана торган карары турында белешмәләр ;

4) контрольдә тотылучы зат контроль орган карары һәм (яисә) вазыйфаи затның гамәле (гамәл кылмавы) нигезендә нигезләнмәгән нигезләр һәм дәлилләр. контрольдә тотылучы зат тарафыннан аның дәлилләрен раслый торган документлар (булган очракта) яисә аларның күчермәләре тапшырылырга мөмкин;

5) шикаять биргән контрольдә тотылучы затның таләпләре;

6) аңа карата шикаять бирелә торган контроль (күзәтчелек) чараларының бердәм реестрында контроль чараның исәпкә алу номеры, әгәр Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан башкасы билгеләнмәгән булса.

5.10. Шикаятьтә контроль органы вазыйфаи затларының яисә аларның гаилә әгъзаларының тормышына, сәламәтлегенә һәм мөлкәтенә карата цензурасыз яисә мыскыллы сүзләр, янаулар булырга тиеш түгел.

5.11. Шикаятьне бирү «Бердәм идентификация һәм аутентификация системасы» Федераль дәүләт мәгълүмат системасы ярдәмендә тиешле хокукны биргән очракта, контрольдә тотыла торган затның вәкаләтле вәкиле тарафыннан гамәлгә ашырылырга мөмкин.

5.12. контроль органы шикаятьне караудан баш тарту турында карарны шикаять алынган көннән алып биш эш көне эчендә түбәндәге очракларда  кабул итә:

1) шикаять әлеге Нигезләмәнең 5.4 пунктында билгеләнгән шикаять бирү срогы тәмамланганнан соң бирелә һәм шикаять бирүгә җибәрелгән срокны торгызу турында үтенечнамәне үз эченә алмый;

2) шикаять бирүгә җибәрелгән вакытны торгызу турындагы үтенечнамәне канәгатьләндерүдән баш тарту;

3)шикаять буенча карар кабул ителгәнче, аны биргән контрольдәге кешедән шикаятьне кире алу турында гариза керү;                                                                                   

4) шикаятьтә куелган мәсьәләләр буенча суд карары булу;

5) элек контроль органга шул ук контрольдә тотылучы заттан шул ук нигезләрдә башка шикаять бирелү;

6) шикаятьтә контроль органы вазыйфаи затларының, шулай ук аларның гаилә әгъзаларының тормышына, сәламәтлегенә һәм мөлкәтенә цензурасыз яисә мыскыллы сүзләр, янаулар булу;

7) әлеге контрольдә тотылучы затның шикаять белән кабат мөрәҗәгать итү мөмкинлеген юкка чыгара торган шул ук предмет буенча шикаятьне караудан элек  баш тартылган булу һәм яңа дәлилләр яисә хәлләр китерелмәү;

8) шикаять тиешле булмаган органга бирелү;

9) Россия Федерациясе законнарында контроль орган карарларына шикаять белдерү буенча суд тәртибе генә каралу.

5.13. Әлеге Нигезләмәнең 5.12 пунктының 3-8 пунктларында күрсәтелгән нигезләр буенча шикаятьне караудан баш тарту судка кадәрге шикаять нәтиҗәсе түгел һәм контроль орган карарларына, вазыйфаи затларның гамәлләренә (гамәл кылмавына) судка шикаять бирү өчен нигез була алмый.

5.14. Шикаятьне караганда, контроль орган Россия Федерациясе Хөкүмәте раслаган контроль (күзәтчелек) эшчәнлегенә судка кадәр шикаять бирүнең мәгълүмат системасын алып бару кагыйдәләре нигезендә контроль (күзәтчелек) эшчәнлегенә шикаять бирүнең мәгълүмат системасын куллана.

5.15. Шикаять теркәлгәннән соң егерме эш көне эчендә контроль орган җитәкчесе (җитәкче урынбасары) тарафыннан каралырга тиеш.                                                                                                       

5.16. Күрсәтелгән срок түбәндәге гадәттән тыш очракларда егерме эш көненә озайтылырга мөмкин:

1)шикаятьтә күрсәтелгән фактлар буенча гамәлләре (гамәл кылмавы) шикаять ителә торган вазыйфаи затка карата хезмәт тикшерүе үткәрү;

2) гамәлләренә (гамәл кылмавына) карата нигезле сәбәп (авыру, отпуск, эш сәфәре) буенча шикаять белдерелә торган вазыйфаи затның булмавы.

5.17. Контроль орган шикаять биргән контрольдә торучы заттан шикаять предметына кагылышлы өстәмә мәгълүмат һәм документлар соратырга хокуклы. Контрольдә тотылучы зат сорату җибәрелгән вакыттан алып биш эш көне эчендә күрсәтелгән мәгълүматны һәм документларны тапшырырга хокуклы.

Шикаятьне карау срогы темасы өстәмә мәгълүмат бирү турында запрос һәм шикаять предметына караган документлар җибәрелгәннән алып аларны вәкаләтле орган алган мизгелгә кадәр, әмма сорау җибәрелгән вакыттан алып биш эш көненә кадәр туктатып торыла.

Контрольдә тотылучы заттан шикаять предметына караган өстәмә мәгълүмат һәм документлар алу шикаятьне караудан баш тарту өчен нигез булып тормый.

5.18. Шикаятьне биргән контрольдә тотылучы заттан дәүләт органнары, җирле үзидарә органнары яки аларга буйсынучы оешмалар карамагында булган мәгълүматны һәм документларны соратып алу рөхсәт ителми.

Шикаять биргән зат шикаять буенча йомгаклау карары кабул ителгәнчегә кадәр үз теләге белән шикаять предметына караган өстәмә материалларны тәкъдим итәргә хокуклы.

5.19. Кабул ителгән карарның законлылыгын һәм (яисә) башкарылган гамәлләрнең (гамәл кылмауның) нигезлелеген раслау бурычы контроль органга йөкләнә.

5.20. Шикаятьне карау йомгаклары буенча контроль орган җитәкчесе (җитәкче урынбасары) түбәндәге карарларның берсен кабул итә:

1) шикаятьне канәгатьләнмичә калдыра;

2) Контроль орган карарын тулысынча яисә өлешчә юкка чыгара;

3) Контроль орган карарын тулысынча юкка чыгара һәм яңа карар кабул итә;

4)вазыйфаи затларның гамәлләрен (гамәл кылмавын) законсыз дип таный һәм асылда, шул исәптән кирәк булганда, билгеле бер гамәлләрне гамәлгә ашыру турында карар чыгара.

5.21. Кабул ителгән карарны нигезләүче контроль орган карары аны үтәү срогы һәм тәртибе дәүләт һәм муниципаль хезмәтләрнең бердәм порталында һәм (яисә) дәүләт һәм муниципаль хезмәтләрнең бердәм порталында контрольдә тотыла торган затның шәхси кабинетында кабул ителгән көннән алып бер эш көненнән дә соңга калмыйча урнаштырыла.».

1.2. «Муниципаль торак контролен гамәлгә ашыру кысаларында тикшерелә торган мәҗбүри таләпләрне бозу куркынычы индикаторлары исемлеге» дигән  2 нче кушымтаны әлеге карарга кушымта нигезендә яңа редакциядә бәян итәргә.

1.3.  « Муниципаль торак контроленең төп күрсәткечләре һәм аның муниципаль торак контроле өчен максатчан күрсәткечләре» дигән  3 нче кушымтаны әлеге карарга кушымта нигезендә яңа редакциядә бәян итәргә.

1.4. «Арча муниципаль районы территориясендә муниципаль торак контроле өчен индикатив күрсәткечләр исемлеге» дигән  4 нче кушымтаны әлеге карарга кушымта нигезендә яңа редакциядә бәян итәргә.

2. Әлеге карарны Татарстан Республикасы хокукый мәгълүмат рәсми порталында (https://pravo.tatarstan.ru)  бастырып чыгарырга һәм Татарстан Республикасы Арча муниципаль районының рәсми сайтында 

( https://arsk.tatarstan.ru) урнаштыру юлы белән халыкка җиткерергә.

3. Әлеге карарның үтәлешен тикшереп торуны Арча муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе урынбасарына йөкләргә.

Арча  муниципаль  районы башлыгы,

Арча район Советы рәисе                                                       И.Г.Нуриев