«Россия Федерациясендә дәүләт контроле (күзәтчелеге) һәм муниципаль контроль турында» 2020 елның 31 июлендәге 248-ФЗ номерлы Федераль законның 30 статьясындагы 1 өлешенең 2 пункты, «Россия Федерациясендә җирле үзидарәне оештыруның гомуми принциплары турында» 2003 елның 6 октябрендәге 131-ФЗ номерлы Федераль закон, Татарстан Республикасы Арча муниципаль районы Уставына таянып, Арча район Советы карар бирде:
1.Арча районының 2021 елның 12 ноябрендәге 97 номерлы карары белән расланган «Татарстан Республикасы Арча муниципаль районы» муниципаль берәмлеге территориясендә муниципаль җир контроле турында нигезләмәгә (28.02.2022 № 125 үзгәрешләр белән) түбәндәге үзгәрешләрне кертергә:
1.1. V кисәк. Контроль орган карарларына, контроль органның вазыйфаи затларының гамәлләренә (гамәл кылмавына) шикаять белдерү, судка кадәр шикаять бирүне түбәндәге редакциядә бәян итәргә:
«V. Контроль орган карарларына, контроль органның вазыйфаи затларының гамәлләренә (гамәл кылмавына) шикаять белдерү, судка кадәр шикаять бирү[1]
68. Муниципаль җир контролен гамәлгә ашыручы контроль орган карарларына, аныңвазыйфаи затларының гамәлләренә (гамәл кылмавына) карата 248-ФЗ номерлы Федераль законның 9 бүлеге билгеләгән тәртиптә шикаять бирелергә мөмкин.
69. Контроль орган карарлары, аның вазыйфаи затларының гамәлләре (гамәл кылмавы) судка кадәр шикаять белдергәннән соң гына мөмкин, моңа эшкуарлык эшчәнлеген гамәлгә ашырмаган гражданнар карарларына, гамәлләренә (гамәл кылмауларына) карата шикаять бирү очраклары керми.
70.Муниципаль контрольне гамәлгә ашыру кысаларында, аларның фикеренчә, хокуклары һәм законлы мәнфәгатьләре турыдан-туры бозылган контрольдә тотыла торган затлар контроль орган җитәкчесе урынбасары һәм инспекторларның (алга таба – вазифаи затлар)түбәндәге карарларына судка кадәр шикаять бирү хокукына ия:
а) контроль чаралар уздыру турындагы карарлар;
б) контроль чаралар актлары;
в) контроль чаралар кысаларында контроль орган вазыйфаи затларының гамәлләрен (гамәл кылмауларын).
71. «Россия Федерациясендә дәүләт контроле (күзәтчелеге) һәм муниципаль контроль турында» 2020 елның 31 июлендәге 248-ФЗ номерлы Федераль законның 40 статьясындагы 1.1 өлешендә каралган очрактан тыш, дәүләт һәм муниципаль хезмәтләрнең һәм (яисә) региональ порталларының бердәм порталыннан файдаланып, шикаять контрольдә торучы зат тарафыннан контроль органга тапшырыла.
Граждан тарафыннан бирелгән шикаять гади электрон имза яки көчәйтелгән квалификацияле электрон имза белән имзаланырга тиеш.
Оешма тарафыннан бирелгән шикаять көчәйтелгән квалификацияле электрон имза белән имзаланырга тиеш.
Дәүләт яисә закон белән саклана торган башка серне тәшкил итүче белешмәләр һәм документлар булган шикаять, дәүләт яисә башка саклана торган сер турындагы Россия Федерациясе законнары таләпләрен үтәп, кәгазь чыганакта дәүләт һәм муниципаль хезмәт күрсәтүләрнең бердәм порталын кулланмыйча контрольдә торучы зат тарафыннан бирелә.
73. Контроль орган карарына, аның вазыйфаи затларының гамәлләренә (гамәл кылмавына) карата шикаять контроль орган җитәкчесе тарафыннан карала.
Контроль орган җитәкчесенең гамәлләренә (гамәл кылмавына) карата шикаять Татарстан Республикасы Арча муниципаль районы Башкарма комитеты тарафыннан карала.
74. Шикаять контрольдә тотылучы зат үз хокукларын бозу турында белгән яки белергә тиеш булган көннән алып утыз календарь көн эчендә бирелергә мөмкин.
Контроль орган күрсәтмәсенә шикаять контрольдә торучы зат күрсәтмә алган мизгелдән ун эш көне эчендә бирелергә мөмкин.
Шикаять бирү срогын җитди сәбәп аркасында уздырган очракта, шикаять биргән контрольдә торучы затның үтенечнамәсе буенча әлеге срок контроль органы тарафыннан торгызылырга мөмкин.
Шикаять биргән контрольдә тотылучы зат шикаять буенча карар кабул ителгәнчегә кадәр аны тулысынча яки өлешчә кире алырга мөмкин. Шул ук вакытта шикаятьне шул ук нигезләр буенча кабат бирү рөхсәт ителми.
Шикаятьтә контроль органының дәгъвалана торган карарын үтәүне туктатып тору турындагы үтенеч булырга мөмкин.
75. Контроль орган шикаятьне теркәгән көннән соң ике эш көненнән дә соңга калмыйча карар кабул итә:
1) контроль органның дәгъвалана торган карарын үтәүне туктатып тору турында;
2) контроль органның дәгъвалана торган карарын үтәүне туктатып торудан баш тарту турында;
Шикаять белдерелә торган карарның үтәлешен туктатып тору турында үтенечнамә буенча карар кабул ителгән вакыттан алып бер эш көне эчендә шикаять биргән затка җибәрелә.
76. Шикаятьтә түбәндәгеләр булырга тиеш:
1) карарына һәм гамәленә (гамәл кылмавына) дәгъва белдерелә торган контроль орган исеме, вазыйфаи затның фамилиясе, исеме, атасының исеме (булган очракта);
2) гражданның фамилиясе, исеме, әтисенең исеме (булган очракта), гражданның яшәү урыны (эшчәнлеген гамәлгә ашыру урыны) турында мәгълүмат, яки гариза бирүче оешманың исеме, әлеге оешманың кайда булуы турында мәгълүмат, яки ышаныч кәгазе буенча шикаять бирүче затның фамилиясе, исеме, әтисенең исеме (булган очракта), шикаятьне караган вакытта үзара хезмәттәшлекне гамәлгә ашыруның теләгән ысулы һәм аның буенча карар алуның теләгән ысулы;
3) алар шикаять биргән контрольдә торучы затның хокукларын бозуга китергән яисә китерергә мөмкин контроль органның һәм (яисә) аның вазыйфаи затының дәгъвалана торган карары турында белешмәләр;
4) мөрәҗәгать итүче контроль орган карары һәм (яисә) вазыйфаи затның гамәле (гамәл кылмавы) белән килешмәгән нигезләр һәм дәлилләр. Гариза бирүче аның дәлилләрен раслый торган документларны (булган очракта) яки аларның күчермәләрен тапшыра ала;
5) шикаять биргән затның таләпләре;
6) аңа карата шикаять бирелә торган контроль (күзәтчелек) чараларының бердәм реестрында контроль чараның исәпкә алу номеры, әгәр Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан башкасы билгеләнмәгән булса.
Шикаятьтә контроль органның вазыйфаи затларының,аларның гаилә әгъзаларының тормышына, сәламәтлегенә һәм мөлкәтенә янаган цензурасыз яисә мыскыллы сүзләр булырга тиеш түгел.
77. Шикаятьне бирү контрольдә тотылучы
затның вәкаләтле вәкиле тарафыннан "Бердәм идентификация һәм аутентификация системасы" федераль дәүләт мәгълүмат системасы ярдәмендә аңа тиешле хокукны биргән очракта гамәлгә ашырылырга мөмкин.
78. Шикаятькә Россия Федерациясе Президенты каршындагы Эшкуарлар хокукларын яклау буенча вәкаләтле вәкил, аның җәмәгать вәкиле, Татарстан Республикасы Президенты каршындагы Эшкуарлар хокукларын яклау буенча вәкаләтле вәкил позициясе кушылырга мөмкин.
Россия Федерациясе Президенты каршындагы Эшкуарлар хокукларын яклау буенча вәкаләтле вәкил, аның җәмәгать вәкиле, Татарстан Республикасы Президенты каршындагы Эшкуарлар хокукларын яклау буенча вәкаләтле вәкил позициясенә җавап контроль орган тарафыннан шикаятьне биргән затка, шикаять буенча карар кабул ителгән вакыттан алып бер эш көне эчендә җибәрелә.
79. Контроль орган җитәкчесе (җитәкче урынбасары) (алга таба - шикаятьне карауга вәкаләтле вазыйфаи зат) түбәндәге очракларда шикаятьне алган вакыттан алып биш эш көне эченд шикаятьне караудан баш тарту турында карар кабул итә:
1) шикаять әлеге Нигезләмәнең 73 пунктында күрсәтелгән шикаять бирү срогы тәмамланганнан соң бирелү һәм аны торгызу турында яисә шикаятьне бирүнең билгеләнгән срогын торгызу турында үтенечнамә булмау;
2) шикаять бирүгә җибәрелгән вакытны торгызу турындагы үтенечнамәне канәгатьләндерүдән баш тарту;
3) аны биргән контрольдә торучы заттан шикаять буенча карар кабул ителгәнчегә кадәр шикаятьне кире алу турында гариза керү;
4) шикаятьтә куелган мәсьәләләр буенча суд карары булу;
5) элек контроль органга шул ук контрольдә тотыла торган заттан шул ук нигезләрдә башка шикаять бирелү;
6) шикаятьтә контроль орган вазыйфаи затларының, шулай ук аларның гаилә әгъзаларының тормышы, сәламәтлегенә һәм мөлкәтенә цензурасыз яисә мыскыллаучы сүзләр, янаулар булу;
7) әлеге контрольдә тотылучы затның шикаять белән кабат мөрәҗәгать итү мөмкинлеген юкка чыгара торган шул ук предмет буенча шикаятьне караудан элек баш тартылган булу һәм яңа дәлилләр яисә хәлләр китерелмәү;
8) шикаять тиешле контроль органга бирелмәү;
9) Россия Федерациясе законнарында контроль орган карарларына шикаять белдерү буенча суд тәртибе генә каралу.
80. пунктчаларда күрсәтелгән нигезләр буенча шикаятьне караудан баш тарту
Әлеге Нигезләмәнең 79 пунктындагы 3-8 пунктына судка кадәр шикаять бирү нәтиҗәсе түгел, һәм контроль орган карарларына, вазыйфаи затларның гамәлләренә (гамәл кылмавына) карата суд тарафыннан шикаять белдерү өчен нигез була алмый.
81. Шикаятьне караганда, контроль орган Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан расланган контроль (күзәтчелек) эшчәнлегенә судка кадәр шикаять бирүнең мәгълүмат системасын Россия Федерациясе Хөкүмәте тарафыннан расланган контроль (күзәтчелек) эшчәнлегенә шикаять бирүнең мәгълүмат системасын алып бару кагыйдәләре нигезендә судка кадәр шикаять бирүнең мәгълүмат системасыннан файдалана.
82. Шикаять контроль орган тарафыннан аны теркәгән көннән алып егерме эш көне эчендә каралырга тиеш.
83. Күрсәтелгән срок егерме эш көненә, түбәндәге гадәттән тыш очракларда озайтылырга мөмкин:
1)шикаятьтә күрсәтелгән фактлар буенча гамәлләре (гамәл кылмавы) шикаять ителә торган вазыйфаи затка карата хезмәт тикшерүе үткәрү;
2) гамәлләренә (гамәл кылмавына) карата нигезле сәбәп (авыру, отпуск, эш сәфәре) буенча шикаять белдерелә торган вазыйфаи затның булмавы.
84. Контроль орган шикаять биргән контрольдә торучы заттан шикаять предметына кагылышлы өстәмә мәгълүмат һәм документлар сорарга хокуклы.
Контрольдә тотылучы зат әлеге мәгълүматны һәм документларны сорау җибәрелгәннән соң биш эш көне эчендә тапшырырга хокуклы.
85. Шикаятьне карау вакыты, шикаять предметына кагылышлы өстәмә мәгълүмат һәм документлар тапшыру турында сорау җибәрелгәннән алып, аларны контроль орган алганчыга кадәр, әмма сорау җибәрелгәннән соң биш эш көненә кадәр туктатыла.
Контрольдә тотылучы заттан шикаять предметына кагылышлы өстәмә мәгълүмат һәм документлар алынмау шикаятьне караудан баш тарту өчен нигез булып тормый.
Шикаятьне биргән контрольдә торучы заттан дәүләт органнары, җирле үзидарә органнары яки аларга буйсынучы оешмалар карамагында булган мәгълүматны һәм документларны соратып алу рөхсәт ителми.
Шикаять буенча шикаять биргән зат шикаять буенча йомгаклау карары кабул ителгәнчегә кадәр үз чиратында шикаять предметына караган өстәмә материалларны тәкъдим итәргә хокуклы.
86. Кабул ителгән карарның һәм (яисә) кылынган гамәлнең (гамәл кылмауның)
законлылыгын һәм нигезлелеген исбатлау бурычы аның карары һәм (яки) гамәлләре (гамәлсезлеге) шикаять ителә торган контроль органга йөкләнә.
87. Шикаятьне карау йомгаклары буенча контроль орган түбәндәге карарларның берсен кабул итә:
1) шикаятьне канәгатьләнмичә калдыра;
2) Контроль орган карарын тулысынча яисә өлешчә юкка чыгара;
3) Контроль орган карарын тулысынча юкка чыгара һәм яңа карар кабул итә;
4) Контроль органы вазыйфаи затларының гамәлләрен (гамәл кылмавын) законсыз дип таный һәм асылы буенча, шул исәптән билгеле бер гамәлләрне башкару турында, карар чыгара.
88. Кабул ителгән карарны нигезли торган контроль орган карары, аны үтәү срогы һәм тәртибе Татарстан Республикасы дәүләт һәм муниципаль хезмәт күрсәтүләрнең бердәм порталында һәм (яисә) Татарстан Республикасы дәүләт һәм муниципаль хезмәтләр порталында контрольдә тотыла торган затның шәхси кабинетында ул кабул ителгән көннән алып бер эш көненнән дә соңга калмыйча урнаштырыла.
89. Дәүләт яисә закон белән саклана торган башка серне тәшкил итүче белешмәләр һәм документлар булган шикаятьне карау йомгаклары буенча контроль орган карары, дәүләт яисә башка сакланучы сер турында Россия Федерациясе законнары таләпләрен үтәп, аны кабул иткән көннән алып бер эш көне эчендә контрольдә торучы затка кәгазь чыганакта җибәрелә.
1.2. «Муниципаль берәмлектә җир контролен (күзәтчелеген) гамәлгә ашыруның индикатив күрсәткечләре исемлеге» дигән 4 нче кушымтаны әлеге карарга кушымта нигезендә яңа редакциядә бәян итәргә.
2. Әлеге карарны Татарстан Республикасы хокукый мәгълүмат рәсми порталында (https://pravo.tatarstan.ru) бастырып чыгарырга һәм Татарстан Республикасы Арча муниципаль районының рәсми сайтында
( https://arsk.tatarstan.ru) урнаштыру юлы белән халыкка җиткерергә.
3. Әлеге карарның үтәлешен тикшереп торуны Арча муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе урынбасарына йөкләргә
Арча муниципаль районы башлыгы,
Арча район Советы рәисе И.Г.Нуриев